Thế đất Đại Lại đẹp, núi non tầng từng lớp lớp quây lại như mâm xôi, như âu vàng, chén ngọc, thung lũng bằng phẳng, rộng dài, sông lớn lượn nói quanh, ôm vòng, tạo buộc phải thành trì vững bền muôn thuở.Đặt vé máy bay đi Thanh Hóa du lịch tới thành Nhà Hồ - di sản văn hóa thế giới
trình diễn nghệ thuật chào đón du khách tới tham quan Di sản thế giới Thành Nhà Hồ. Ảnh: Ngọc Anh
Đồng ruộng tươi tốt, núi non xanh um cây cối, sản vật dồi dào, nổi danh đất lành chim đậu, dân cư đông đúc, yên ổn nghiệp làm ăn.

Họ Lê ở Đại Lại, khoảng đời è cổ Thánh tông mới sở hữu Lê Huấn làm cho chức quan Tuyên úy. Bấy giờ, Hồ Liêm ở Diễn Châu, Nghệ An, nghe tiếng Tuyên úy Lê Huấn, xin thiên di ra Đại Lại, làm cho con nuôi, đổi họ Hồ khiến họ Lê – Lê Liêm. Theo Đại Việt sử ký toàn thư khởi tổ họ Hồ (Hồ Liêm) là Hồ Hưng Dật vốn người Chiết Giang, Trung Quốc, sang nước Nam làm Thái thú Diễn Châu, sau ở hương Bào Đột xưng trại chủ. Hồ Liêm là cháu đời vật dụng 12 của Hồ Hưng Dật, thiên di tới Đại Lại để hạn chế loại vạ è cổ Thủ Độ “nhổ cỏ nhổ tận gốc”, vì nhà họ Hồ đời Lý có người lấy công chúa Nguyệt Đích sinh ra Nguyệt đoan. Vai trò con nuôi mang tên Lê Liêm đã giúp ông che dấu gốc tích, ẩn nhẫn đợi thời. Truyền tới đời thứ ba, gia đình Lê Liêm đưa được hai người con gái tiến cung khiến thiếp yêu của nai lưng Minh tông. ấy là hai cô ruột của Lê Quý Ly. Qua cây cầu bắc khôn cùng quan trọng này, Quý Ly dễ dàng bước vào cung vua è, từ nhỏ khiến chân phục dịch (nội nhân), thăng lên chi hậu nội nhân rồi chi hậu tứ cục chánh chưởng. Đời vua Nghệ tông, Quý Ly nhảy 1 bước lên Khu mật đại sứ, thăng Tiểu Tư ko, tiến phong Đồng bình chương sự (Tể tướng), rồi gia phong tới chức Phụ Chính Thái sư nhiếp chính, Khâm đức Hưng liệt đại vương, Quốc tổ Chương hoàng, khiến cho những đại thần đương triều, nhắc cả giới quý tộc nhà è không khỏi choáng váng, giật mình.

Vua Nghệ tông mất, Thuận tông nối ngôi. Năm 1399, Quý Ly buộc Thuận tông nên nhường ngôi cho thái tử Án con đẻ công chúa Huy Ninh, cháu ngoại Quý Ly. Thuận tông bị giết mổ rồi thái tử Án cũng chết, sau lúc Quý Ly lên ngôi Hoàng đế (1400) ! Ông tuyên bố bỏ họ Lê trở lại họ Hồ gốc tổ.

Để chuẩn bị việc cướp ngôi nhà trằn, Hồ Quý Ly đã sai Thái sử lệnh Đỗ tỉnh giấc xây thành Tây Đô ở động An Tôn liền kề hương Đại Lại. Đỗ tỉnh vô cùng giỏi về thiên văn địa lý, cũng là 1 kiến trúc sư tuấn kiệt. Đất An Tôn ba mặt núi, những hình tượng tự nhiên kỳ lạ: Voi quì, trâu nằm, ngựa chầu... Đằng trước trông ra sông Mã, mang núi Đún khiến bình phong. Động Kim Sơn án ngữ phía Tây, sông Bảo giang chắn ngang phía đông. Lại có núi Đại Lại làm cho hậu thuẫn... Đúng là thế đất trời dành cho họ Hồ. Nhưng đây là nơi “nên với loạn mà không bắt buộc sở hữu trị”. Điều này hoàn toàn hợp ý Hồ Quý Ly, vì ông phải xây dựng một đô thành để trị loàn, trấn áp kẻ phản loàn, nếu ko, không thể trị quốc an dân.

Tây Đô là đế đô thiết bị hai của quốc gia Đại Việt sau Đông Đô. Quý Ly cho rằng mình là loại dõi vua Ngu tức đời Nghiêu – Thuấn bên Trung Quốc, đổi quốc hiệu Đại Việt ra Đại Ngu.

Đất Tây Đô thời Hồ quy vào hương Đại Lại - làng quê vua Quý Ly. Họ Hồ cho xây dựng ở đây 1 số công trình văn hóa nghệ thuật giá trị: Cung Bảo Thanh, chùa Triệu Công, lầu Đấu Kê...



Cung Bảo Thanh

Cung Bảo Thanh xây dựng năm Đinh Sửu (1397), sau lúc Hồ Quý Ly dời đô từ Thăng Long vào An Tôn, Vĩnh Lộc. Tòa cung điện đặc trưng này dành riêng vua è cổ Thuận tông ở. Bởi nó xây dựng bên bên cạnh thành Tây Đô, sử cũ chép là “Hành tại”, có nghĩa nơi vua tạm ở lúc đi ra ngoài Hoàng cung, đời sau mang tên Ly cung nhà Hồ. Tại đây, Thuận tông ban chiếu truyền ngôi cho thái tử Án, phong Quý Ly làm Quốc tổ nhiếp chính, nhà vua ra Đông Triều (Quảng Ninh) tu đạo Lão rồi bị làm thịt.

Cung Bảo Thanh, hay Hành tại Đại Lại có nhẽ bị tàn phá từ 1407, sau lúc quân Minh chiếm đóng thành Tây Đô. Nó được nhận mặt những năm 1979, 1980, 1983, 1995, qua tài liệu khảo cổ học phát hiện từ đống đổ nát hoang tàn. tất cả cung Bảo Thanh, trên bình diện khoảng 2 ngàn m2 giữa lòng hình tay ngai của núi Đại Lại về phía tây nam, cách sông Lèn chừng 1km. Nền chính tòa cung điện sắp hai trăm m2 sở hữu những yếu tố chạm khắc còn thấy cho ta nghĩ đến một công trình kiến trúc lớn to, lộng lẫy, nhắc lên trình độ nghệ thuật đặc nhan sắc của thời đại trần Hồ. Mỗi hòn đá chân tảng là một tác phẩm mỹ thuật cực kỳ đáng bái phục. Bề mặt chân tảng chạm cánh sen, trong mỗi cánh sen chạm “lưỡng long triều nguyệt”. quành bệ tảng, hoa văn trang hoàng hình dây leo uốn lượn đẹp mắt. Hình rồng trong từng cánh sen uốn khúc rắn mềm mại, uyển chuyển, thân nhỏ nhắn, cân đối, loại rồng rắn đã tăng trưởng đến đỉnh cao nghệ thuật thời è. Hiện vật hơi phong phú chủng mẫu là đầu rồng, đầu chim, đầu nghê sấu... Đầu rồng mào lửa sở hữu sừng, râu tóc mềm mại, mượt mà, mũi nở, trán cao, mồm rộng... Đầu chim phụng hoàng mỏ to khỏe, mắt đẹp tựa chim thần. Đầu nghê sấu trông giống như đầu sư tử, vẻ uy phong, thực ra ko phải, nó là con vật huyền thoại trang hoàng trong kiến trúc cung đình và đền miếu. các viên gạch bằng đất nung lát nền, ốp tường, nung chín ở độ cao, kích tấc rộng đến 35cm x 35cm x 5cm, chính giữa mỗi viên một bông hoa 4 cánh lớn, nằm gọn trong khuông vuông, có gờ chỉ nổi. Bốn góc mỗi viên gạch trang hoàng nổi bốn nửa bông hoa giống hoa cúc dáng bộ. loại gạch ốp tường trang hoàng hình rồng hơi công phu đúc bằng khuôn nhưng sau đó gia công thêm, đường nét tinh xảo, sinh động... tuy nhiên còn các di vật khác cũng vô cùng đặc sắc về nghệ thuật như lá đề đất nung, vv...


Đặt nhanh vé máy bay vietnam airline tại đại lý vé máy bay giá rẻ flynow để có dịp thăm thú di tích nổi tiếng này nhé