Khi đến với Đà Lạt, bạn sẽ phải ngỡ ngàng với những cái tên gọi vô cùng đặc biệt không chỉ đặc biệt trong tên gọi mà còn thú vị trong cả hình dáng đó là 2 loại rau củ kì lạ ngộ nghĩnh “sú kẹp nách” và củ “phê-nôn”. Hai loại rau củ này đã trở thành những nguyên liệu cho các món ngon ở đây. Hãy cùng tour du lịch đà lạt tìm hiểu về 2 loại củ này qua bài viết: “Món lạ Đà Lạt không phải ai cũng biết“.
Không chỉ là xứ sở của các loài hoa và rau, củ, quả quen thuộc mà gần đây còn có nhiều loại sản phẩm khác khá hấp dẫn mà hẳn nhiều người chưa từng được nhìn thấy hay thưởng thức bao giờ.
Trong số đó có hai món là ”sú kẹp nách” và ”phê-nôn” đang gây chú ý.
Sú kẹp nách là một trong những loại rau củ nổi tiếng đã tạo nên nét đặc trưng thú vị cho ẩm thực phố hoa, nó khiến nhiều người bật cười khi nghe đến cái tên lạ và hình dáng ngộ nghĩnh này.
Tên tiếng Anh là Brussel sprouts, có nguồn gốc từ nước Bỉ và hiện được trồng nhiều ở các nước châu Âu, Bắc Mỹ. Theo một số nhà vườn, “sú kẹp nách” đã được trồng ở Đà Lạt từ thời Pháp thuộc, là loại sản phẩm cao cấp phục vụ cho các quan chức thời đó nhưng về sau này thì biến mất, gần đây mới xuất hiện trở lại. ”Sú kẹp nách” cho thu hoạch sau 90-180 ngày xuống giống.

Các mầm rau phát triển như chồi theo mô hình xoắn ốc dọc theo thân cây, tại mỗi cuống lá sẽ cho ra một quả giống như một chiếc bắp cải thu nhỏ. Sú kẹp nách có họ hàng với cải bắp nhưng có nhiều mầm rau theo hình xoắn ốc dọc thân cây. Điểm đặc biệt là trên mỗi cuống lá có một quả giống như bắp cải tí hon chỉ bằng ngón tay cái, nên khi nó xuất hiện ở Đà Lạt đã được gọi bằng cái tên sú kẹp nách thú vị như thế.
“Sú kẹp nách” có họ cùng cây rau bắp cải nhưng có thể đạt độ cao từ 80-120 cm; mỗi cây sẽ cho thu hoạch từ 150-170 chiếc bắp cải mini. Trung bình 1 kg có khoảng 50 sản phẩm và được bán với giá rất cao từ 200.000-250.000 đồng/kg. Loại rau này chứa một lượng lớn vitamin A, vitamin C, axít folic và chất xơ. Theo một nghiên cứu của Hà Lan, “sú kẹp nách” chứa một lượng lớn glucosinolates (có thể chống lại căn bệnh ung thư ruột kết), indole-3-carbinol (ngăn chặn sự phát triển của tế bào ung thư), vitamin K (tốt cho bệnh nhân bị bệnh tim); đồng thời, có thể dùng làm nhiều món ăn như: làm salad, luộc, chiên hay nướng cùng với các loại thịt cho hương vị ngọt thanh, mát và tốt cho sức khỏe.
Từ khi xuống giống đến khi thu hoạch sú kẹp nách khoảng chừng 3 tháng. Loại rau này chứa nhiều vitamin, chất xơ… có tác dụng chống bệnh ung thư ruột kết, rất tốt cho hệ tim mạch. Người Đà Lạt thường dùng làm salad, luộc hoặc chiên xào tùy ý. Các món ăn được làm từ sú kẹp nách thường khá ngon bởi vị ngọt, thanh mát, giàu dinh dưỡng và tốt cho sức khỏe.
Nếu đến Đà Lạt, các bạn hãy tìm mua sú kẹp nách vô cùng đáng yêu này trong khu rau củ chợ Đà Lạt hoặc ở các nhà hàng, quán nướng cũng đều có đó.
Cùng sú kẹp nách, củ phê-nôn Đà Lạt được xếp vào hàng những nguyên liệu đặc biệt, mặc dù xuất hiện không lâu nhưng đây là loại rau rất được ưa chuộng. Củ phê-nôn dùng để chế biến các món ăn, và làm vị thuốc với nhiều công dụng như giảm viêm, ngăn ngừa tổn thương gan do hóa chất chống ung thư…
Củ phê – nôn còn gọi là củ hồi có nguồn gốc từ Địa Trung Hải, có cùng họ với thì là nên lá phê-nôn nhìn trông khá giống lá thì là, củ thì hơi giống củ hành tây, có mùi thơm gần tương tự nhưng dịu hơn mùi của lá thì là.
Tên tiếng Anh là fennel, người dân quen gọi là củ “phê-nôn” hay củ hồi, là một loại thảo dược dùng trong ẩm thực và làm thuốc. Có nguồn gốc từ Địa Trung Hải, củ hồi có họ cùng với cây thì là. Tất cả các phần của cây đều có thể sử dụng được, rất tốt cho mọi lứa tuổi và đặc biệt là phụ nữ cho con bú. Tuy nhiên, phụ nữ đang mang thai không nên dùng. Củ hồi cũng mới chỉ du nhập Việt Nam và được trồng ở một số trang trại rau cao cấp ở Đà Lạt.
Du khách có thể tham gia nhiều chuyến đi thú vị tới các địa điểm du lịch của Đà Lạt với tour du lịch đà lạt 3 ngày 2 đêm
Hiện nay, nhiều nhà vườn ở Đà Lạt đã trồng thành công ”phê-nôn” cung cấp cho các siêu thị lớn nhưng do là loài mới lạ nên vẫn chưa được nhiều người tiêu dùng biết tới.
Phê-nôn dùng để xào nấu chung với đậu trắng, hoặc kết hợp với một số loại rau khác để làm món rau trộn, hoặc dùng nấu súp và các món rau củ hầm. Những món ăn được chế biến có củ phê-nôn thường mang hương vị đặc biệt và được coi như một loại nguyên liệu đẳng cấp. Chính bởi sự đặc biệt này mà thường thì những món ăn cao cấp mang hương vị hay cách chế biến theo nghệ thuật ẩm thực phương Tây mới sử dụng được củ phê-nôn.
Củ hồi được dùng làm nước xốt, xúp, rau trộn và các món hầm. Cây hồi có hương vị giống như cam thảo, thơm dịu nhẹ như hoa hồi. Cây hồi có đầy đủ các chất dinh dưỡng có lợi như vitamin C, mangan, kali, folate, phốt-pho, canxi… và chứa dinh dưỡng thực vật như rutin, quercitin, anethole… có tác dụng làm giảm viêm, ngăn ngừa tổn thương gan do hóa chất chống ung thư. Fennel là một nguồn tuyệt vời của chất xơ, giảm cholesterol và loại bỏ độc tố gây ung thư ra khỏi ruột già. Ngoài ra, củ này còn được dùng làm thức uống như trà giúp cho hơi thở thơm tho, giảm cân, đầy hơi…
Nếu muốn thấy củ phê – nôn, các bạn có thể qua chợ Đà Lạt hoặc hỏi một vài nhà vườn trồng rau. Nếu muốn ăn các món làm từ phê – nôn thì có thể qua các nhà hàng hoặc khách sạn ở đây.